Overspannen zijn symptomen

Overspannen zijn symptomen. Voel je je al weken opgejaagd, moe en prikkelbaar? Heb je moeite om te ontspannen, slaap je slecht of merk je dat je steeds sneller emotioneel reageert? Dan is de kans groot dat je te maken hebt met overspanning. Een steeds groter wordend probleem in onze drukke maatschappij waarin presteren, beschikbaar zijn en voldoen aan verwachtingen vaak de boventoon voeren.

Overspanning ontstaat niet van de ene op de andere dag. Het is een opeenstapeling van langdurige stress, onbewuste spanningen en een gebrek aan herstelmomenten. Veel mensen herkennen de signalen pas laat – vaak als het lichaam letterlijk ‘stop’ zegt. Daarom is het essentieel om overspanning in een vroeg stadium te leren herkennen én erkennen. Want hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans op volledig herstel.

In dit artikel lees je:

• Wat het precies betekent om overspannen te zijn
• Hoe je het onderscheid maakt tussen stress, overspanning en burn-out
• Oorzaken van overspanning
• Welke lichamelijke en mentale symptomen erop wijzen dat je overspannen bent
• De gevolgen van langdurige overspanning

Daarnaast krijg je een gratis overspannenheidstest van ons en vertellen we hoe je met onze online burn-out coaching actief kunt werken aan herstel – óók als je nog geen burn-out hebt, maar voelt dat je lichaam of geest tegen overspanning aanloopt.

👉 Voor we écht beginnen, krijg je van ons een waardevol cadeautje dat je gratis kunt downloaden.

Gratis mini-gids: Van Stress naar Rust in 7 Stappen 

In "Van Stress naar Rust in 7 Stappen" ontdek je praktische, direct toepasbare stappen om meer rust in je hoofd en lichaam te ervaren. Geen lange theorieën, maar korte, krachtige tools die écht werken – zelfs als je weinig tijd hebt.

Wat je kunt verwachten:

• Hoe je stresssignalen op tijd herkent
• Een simpele ademhalingstechniek die direct kalmeert
• Tips om je grenzen te bewaken zonder schuldgevoel
• Een voorbeeld-dagritme voor meer structuur en herstel
• En meer!

Deze gids helpt je om het roer voorzichtig om te gooien – met kleine, haalbare acties die rust geven en ruimte maken voor jezelf.

👉 Download de gratis gids hier

Wat betekent het om overspannen te zijn?

Overspannen zijn betekent dat je lichaam en geest langdurig onder druk hebben gestaan zonder voldoende herstel. Het is een toestand van voortdurende overbelasting, waarin je stress-systeem overuren draait. Waar normale stress tijdelijk en soms zelfs functioneel is (denk aan een deadline of belangrijke presentatie), gaat het bij overspanning om stress die zich opstapelt en niet meer vanzelf wegzakt.

Je raakt als het ware ‘uit balans’. Je merkt dat je niet meer normaal kunt functioneren: je bent sneller moe, emotioneel instabiel en prikkelbaar. Je krijgt fysieke klachten zoals hoofdpijn, slaapproblemen of hartkloppingen. Daarnaast kun je mentaal instorten: piekeren, onzekerheid, concentratieverlies en gevoelens van machteloosheid nemen toe. Dit alles heeft invloed op je werk, relaties en je algemene levensgeluk.

Vaak ontstaat overspanning geleidelijk. Je merkt eerst dat je wat vaker moe bent, of je raakt sneller geïrriteerd. Maar omdat je ‘gewoon doorgaat’, wordt het erger. Pas als je letterlijk niet meer kunt functioneren, trek je aan de bel. En dat is precies wat overspanning zo verraderlijk maakt: je kunt het lange tijd negeren, terwijl het op de achtergrond steeds ernstiger wordt.

De sluimerende opbouw

Overspanning ontstaat meestal door een combinatie van factoren:

• Langdurige werkdruk of deadlines
• Persoonlijke problemen, zoals relatieconflicten of financiële zorgen
• Verlies van een dierbare of onverwerkt trauma
• Een lage mate van zelfvertrouwen, waardoor je jezelf continu overschat of jezelf wegcijfert
• Moeite met het aangeven van grenzen of het vergroten van assertiviteit

Doordat je geen ruimte neemt om te herstellen, blijft je stressniveau te hoog. Je zenuwstelsel staat voortdurend ‘aan’, wat op den duur leidt tot uitputting en overbelasting.

Overspannen raken is geen teken van zwakte, maar een noodsignaal van je lichaam dat het tijd is om voor jezelf te kiezen.

Het verschil tussen stress, overspanning en burn-out

Hoewel deze termen vaak door elkaar gebruikt worden, is het belangrijk ze goed van elkaar te onderscheiden. Ze bevinden zich op een glijdende schaal van tijdelijke druk naar volledige mentale en fysieke uitputting.

Visueel voorbeeld (denkbeeldige batterij):

Stress: je batterij is halfleeg, maar opladen lukt nog.

Overspannen: je batterij is leeg, je laadt nauwelijks nog op.

Burn-out: de batterij is kapot – zelfs rust laadt je niet meer op.

Overspanning is dus een alarmsignaal dat je je belastbaarheid overschrijdt. Zie het als een laatste waarschuwing voor een burn-out. Het goede nieuws? Als je dit signaal serieus neemt, kun je herstellen vóór je helemaal instort. Door tijdig aan de slag te gaan met rust, hulp, therapie en het opbouwen van veerkracht, voorkom je verergering.

Je hoeft niet eerst in te storten om te mogen vertragen.

Oorzaken van overspanning

Werkstress en prestatiedruk

Een van de belangrijkste oorzaken van overspanning is langdurige werkdruk. Deadlines, perfectionisme, of een toxische werkomgeving kunnen leiden tot chronische stress.

Privéproblemen en trauma’s

Niet alleen werk, ook privéproblemen spelen een rol. Denk aan een scheiding, verlies van een dierbare of onverwerkte trauma’s. Deze kunnen zich opstapelen tot een emotionele overbelasting.

Moeite met het aangeven van grenzen

Veel mensen die overspannen raken, hebben moeite met het aangeven van grenzen. Ze willen anderen niet teleurstellen, nemen te veel hooi op hun vork en cijferen zichzelf weg.

Gebrek aan assertiviteit en zelfvertrouwen

Een laag zelfvertrouwen en moeite met assertiviteit vergroten kunnen ervoor zorgen dat je onvoldoende voor jezelf opkomt. Je pleast, slikt emoties in, en raakt langzaam maar zeker uitgeput.

Wie zijn grenzen kent, beschermt zijn energie.

De symptomen van overspanning

De klachten bij overspanning zijn breed en kunnen lichamelijk, psychisch en gedragsmatig zijn. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende signalen.

Lichamelijke symptomen

• Chronische vermoeidheid
• Spierspanning en rug- of nekklachten
• Hoofdpijn of migraine
• Maag- en darmklachten
• Hartkloppingen of een gejaagd gevoel
• Slechte slaapkwaliteit

Psychische symptomen

• Prikkelbaarheid en kort lontje
• Gevoel van controleverlies
• Angstige gevoelens of beginnende angststoornis
• Snel huilen of emotionele labiliteit
• Vergeetachtigheid of concentratieverlies
• Neerslachtigheid of uitzichtloosheid

Gedragsveranderingen

• Terugtrekken uit sociale contacten
• Verhoogde behoefte aan alcohol, suiker of comfortgedrag
• Niet meer kunnen genieten van dingen
• Snel boos worden, of juist woede inslikken (wat schadelijk is)

Rust nemen is geen achteruitgang. Het is opladen voor vooruitgang.

Wanneer ben je overspannen? Checklist

Als je vijf of meer van de bovenstaande symptomen langer dan twee weken ervaart en het belemmert je functioneren, is de kans groot dat je overspannen bent.

Hier is een korte checklist:

✅ Moe zonder duidelijke reden
✅ Sneller geïrriteerd
✅ Slecht slapen
✅ Hoofdpijn of spierpijn
✅ Moeite met concentreren
✅ Terugtrekken uit sociale contacten

👉 Herken je jezelf? Doe dan de overspannenheidtest onderaan deze pagina!

Echte groei begint waar je stopt met pleasen en start met voelen.

Gevolgen van langdurige overspanning

Burn-out

Als overspanning te lang aanhoudt, kan dit uitmonden in een burn-out. Je raakt dan fysiek, emotioneel en mentaal volledig uitgeput.

Ontstaan van angststoornissen

Chronische stress verhoogt het risico op het ontwikkelen van een angststoornis, paniekaanvallen en depressieve gevoelens.

Verlies van identiteit en eigenwaarde

Overspanning ondermijnt je gevoel van controle en competentie, waardoor je zelfvertrouwen verder afneemt. Ook het gevoel van eigenwaarde kan ernstig beschadigd raken.

Als je altijd maar sterk moet zijn, vergeet je hoe het voelt om vrij te ademen.

🔎 Veelgestelde vragen overspannenheid

Hoe weet ik of ik overspannen of burn-out ben?

Bij overspanning kun je meestal nog herstellen met rust. Bij een burn-out ben je langdurig opgebrand en zijn je energiebronnen uitgeput. Een professional kan het onderscheid maken.

Is overspanning te genezen?

Ja, mits je op tijd ingrijpt. 

Kan overspanning leiden tot een angststoornis?

Zeker. Als stress chronisch wordt, kan dit leiden tot paniekklachten of een volledige angststoornis. Vroegtijdig ingrijpen is dus cruciaal.

Zelfzorg is niet egoïstisch. Het is de basis van alles wat je anderen kunt geven. 

Gratis Overspannenheidstest: weet hoe jij ervoor staat

Herken jij jezelf in de symptomen van overspanning die we hierboven beschreven? Dan is het belangrijk om helderheid te krijgen over hoe het écht met je gaat. Veel mensen schuiven hun klachten voor zich uit – tot het lichaam letterlijk ‘stop’ zegt.

Om je te helpen inzicht te krijgen in jouw situatie, hebben we een korte en praktische overspannenheidstest ontwikkeld. Deze test helpt je ontdekken:

• Of je signalen van overspanning negeert
• Hoe jouw stressniveau zich verhoudt tot burn-outrisico
• Waar jouw persoonlijke valkuilen liggen
• Wat je nú al kunt doen om erger te voorkomen

Deze test is gratis en geeft je direct waardevolle inzichten én concrete tips.

👉 Download hier de gratis test en zet de eerste stap richting herstel.

Durf eerlijk te kijken. Niet omdat je zwak bent, maar omdat je sterker wilt worden.

Heb je vragen over het online burn-out coaching programma van Coaching by Koman? Bekijk dan hier de veelgestelde vragen

Het moment dat je besluit voor jezelf te kiezen, is het moment dat herstel begint.